Konsekwencje prawne młodzieży regulują zapisy w Ustawie z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.
W myśl cyt. Ustawy nieletni to osoba, która:
– nie ukończyła 18 lat, a jej zachowanie wskazuje, iż wykazuje przejawy demoralizacji;
– ukończyła 13 lat, a nie ukończyła lat 17 i dopuściły się popełnienia czynu karalnego;
– nie ukończyła 21 lat i względem niej orzeczone zostały środki wychowawcze i poprawcze.
Przejawy demoralizacji u nieletnich:
- niesystematyczne uczęszczanie do szkoły,
- wagary, inne zaniedbywanie nauki,
- niestosowne zachowanie się w szkole i poza szkołą,
- dłuższe przebywanie poza domem bez kontroli,
- wałęsanie się w towarzystwie zdemoralizowanych kolegów i łączenie się w grupy,
- zachowania agresywne,
- wandalizm,
- ucieczki z domu,
- palenie tytoniu,
- picie alkoholu,
- używanie narkotyków i innych środków odurzających,
- przedwczesne podejmowanie życia seksualnego,
- popełnianie czynów zabronionych przez osobę w wieku poniżej 13 lat lub nie uznanych za czyny karalne.
Zachowania tego rodzaju będące przejawem demoralizacji (niedostosowania społecznego), znajdą się przedmiotem zainteresowania sądu rodzinnego, jeżeli występują jako zespoły po 2-3 różnego rodzaju, powtarzają się wielokrotnie, przybierając postać systematycznego postępowania.
Nieletni odpowiada za popełnienie czynu karalnego, którym jest przestępstwo lub przestępstwo skarbowe albo określone wykroczenie.
przestępstwa najczęściej popełniane przez nieletnich:
• przęstępstwa rozbójnicze – wymuszenia, kradzieże, rozboje
• kradzieże
• kradzieże z włamaniem
• udział w bójce i pobiciu
• zniszczenie lub uszkodzenie cudzej rzeczy
wykroczenia, za które nieletni ponoszą odpowiedzialność:
- art. 51 KW-zakłócenie wybrykiem spokoju lub porządku publicznego
- art. 69 KW-niszczenie i uszkadzanie znaków umieszczonych przez organ państwowy
- art. 74 KW-uszkadzanie znaków lub urządzeń zapobiegających niebezpieczeństwu
- art. 76 KW-rzucanie kamieniami lub innymi przedmiotami w pojazd mechaniczny będący w ruchu
- art. 85 KW-samowolna zmiana, niszczenie lub uszkadzanie znaków drogowych
- art. 87 KW-prowadzenie pojazdu przez osobę znajdującą się w stanie wskazującym na użycie alkoholu lub podobnie działającego środka
- art. 119 KW-kradzież lub przywłaszczenie mienia
- art. 122 KW-paserstwo
- art. 124 KW-niszczenie lub uszkodzenie mienia
- art. 133 KW-spekulacja biletami wstępu
- art. 143 KW-utrudnianie korzystania z urządzeń przeznaczonych do użytku publicznego
Jeżeli nieletni po ukończeniu 15 lat dopuści się popełnienia czynu karalnego stanowiącego przestępstwo opisane w art. 10 § 2 kodeksu karnego, tj.:
- zamach na życie Prezydenta RP,
- zabójstwo, spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub kalectwa,
- sprowadzenie powszechnego niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia lub mienia w postaci pożaru, rozprzestrzenienia się substancji trujących, duszących lub parzących,
- uprowadzenie statku wodnego lub powietrznego,
- sprowadzenie katastrofy w ruchu lądowym, wodnym, powietrznym zagrażającej życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach,
- zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z innymi osobami,
- zamach terrorystyczny,
- napad rabunkowy, rozbój,
jego sprawę może rozpatrywać sąd karny i może odpowiadać jako osoba dorosła.
RG