27 listopada ubiegłego roku Sejm ustanowił patronów 2021 roku. Podczas trzeciego dnia 21. posiedzenia Izba uhonorowała: kard. Stefana Wyszyńskiego, Stanisława Lema, Cypriana Kamila Norwida, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego oraz Tadeusza Różewicza. 2021 został także rokiem Konstytucji 3 Maja.
Stanisław Lem jest czołowym przedstawicielem polskiej fantastyki naukowej. Był filozofem, futurologiem i eseistą, choć w jego dorobku pisarskim znajdziemy także powieści realistyczne i teksty satyryczne. W tym roku obchodzimy 100. rocznicę urodzin pisarza. Lem urodził się 12.09.1921 roku we Lwowie. Były to trudne czasy. Po ukończeniu gimnazjum chciał studiować na Politechnice Lwowskiej, jednak ostatecznie rozpoczął studia medyczne, które przerwał w okresie okupacji niemieckiej. Pracował wówczas jako pomocnik mechanika i spawacz. W 1946 roku przeniósł się z rodziną do Krakowa. Tu rozpoczął swoją karierę literacką. Początkowo współpracował z czasopismami „Kuźnica”, „Tygodnik Powszechny” i „Nowy Świat Przygód”, w których publikowano jego wiersze i opowiadania o tematyce okupacyjnej. W „Nowym Świecie Przygód” wydrukowano w odcinkach pierwszą powieść fantastyczną pisarza „Człowiek z Marsa”. Lem wszedł w nurt literatury fantastycznej. Powstały wówczas książki takie jak „Astronauci” czy „Szpital Przemienienia”. Skupienie się na fantastyce pozwoliło mu snuć refleksje na temat miejsca technologii w życiu człowieka. Były to „bezpieczne” zagadnienia, dzięki którym nie miał problemów z cenzurą. Pisarz zdobyłkilka doktoratów honoris causa, m.in. Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu w Bielefeld. W 1973 roku literatowi przyznano honorowe członkostwo amerykańskiego stowarzyszenia Science FictionWriters of America, jednak z powodów proceduralnych odrzucił on oferowane w 1975 roku członkostwo zwyczajne. Nazwiskiem pisarza nazwano planetoidę 3836 Lem.
O fenomenie Lema świadczy m.in. ponad 30 milionów sprzedanych książek i 41 języków, na które dokonano tłumaczeń. Jego teksty były wielokrotnie ekranizowane, np. przez Andrieja Tarkowskiego, Andrzeja Wajdę czy Stevena Soderbergha. Teksty pisarza można podzielić na kilka grup. Początkowo tworzył opowiadania i powieści o optymistycznym zabarwieniu, które sam Lem krytykował później jako „socrealistyczne”. Lata 60. to czas, w którym powstały dzieła z kanonu fantastyki naukowej, w których znajdziemy również pierwiastek realizmu, np. „Eden”, „Powrót z gwiazd”, „Solaris” czy „Niezwyciężony”. W tym czasie Lem napisał również opowiadania, które złożyły się na zbiór „Opowieści o pilocie Pirxie”. W kolejnych latach autor tworzył teksty groteskowe, archaizowane. Za sprawą bohaterów takich jak gwiezdny podróżnik IjonTichy bądź konstruktorzy Trurl i Klapaucjusz łączyły się one w swego rodzaju cykle. Ostatnia powieść z IjonemTichym – „Pokój na Ziemi” – została opublikowana w roku 1987. Kolejne teksty pisarza to eseistyka i rozważania filozoficzne, np. „Summa technologiae”. Pod koniec życia Lem pisał felietony, które ukazywały się w „Tygodniku Powszechnym” oraz miesięczniku „Odra”. Dotykał w nich tematów związanych z teraźniejszością i przyszłością ludzkiej cywilizacji. Stanisław Lem zmarł 27 marca 2006 roku w Krakowie.
Zachęcamy wszystkich do zapoznania się z twórczością Lema, której bogatą ofertę znajdziecie w bibliotece szkolnej.
Nauczyciele bibliotekarze