Brak tolerancji, ksenofobia, rasizm, przemoc motywowana nienawiścią nie są, niestety, wyłącznie oderwanymi od życia pojęciami lecz problemami globalnymi, dlatego w 1995 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ ustaliło, że 16 listopada będzie obchodzony Międzynarodowy Dzień Tolerancji. Wybór daty nie jest przypadkowy – 16 listopada 1995 roku, tuż przed końcem Międzynarodowego Roku Tolerancji, państwa członkowskie UNESCO przyjęły Deklarację na Temat Zasad Tolerancji.
Jak mówi Deklaracja Zasad Tolerancji: „Tolerancja to szacunek, akceptacja i uznanie bogactwa różnorodności kultur na świecie, naszych form wyrazu i sposobów na bycie człowiekiem. Sprzyja jej wiedza, otwartość, komunikowanie się oraz wolność słowa, sumienia i wiary. Tolerancja jest harmonią w różnorodności. To nie tylko moralny obowiązek, ale także prawny i polityczny warunek. Tolerancja – wartość, która czyni możliwym pokój – przyczynia się do zastąpienia kultury wojny kulturą pokoju”
Idea pokoju, bezpieczeństwa i współpracy międzynarodowej towarzyszyła Organizacji Narodów Zjednoczonych od początku jej istnienia i została zapisana w Karcie Narodów Zjednoczonych w 1945 roku. ONZ wzywa, by ludzkość oparła swe działania na takich powszechnych wartościach jak: poszanowanie życia, wolności, sprawiedliwości, solidarności, tolerancji, praw człowieka oraz równouprawnienie kobiet i mężczyzn. Tolerancja to sposób w jaki myślimy, wartość jaką wyznajemy, sposób postępowania i traktowania innych oraz rola jaką pełnimy w społeczeństwie. Tolerancja jest umiejętnością współżycia w rodzinie, w społeczeństwie i między narodami – współżycia bez konfliktów, bez przemocy, bez walk i wojen.
Tolerancji należy się nauczyć, tak samo jak umiejętności przekształcania konfliktów we współpracę. Kultura pokoju, tolerancja, poszanowanie ludzkiego życia, prawa człowieka – te zagadnienia powinny być uczone w szkołach, przestrzegane w pracy oraz w każdej sytuacji w codziennym życiu. Tolerancja wyklucza obojętność. Jest to wzajemne zrozumienie i szacunek dla innych, przyznanie, że różnorodność jest dobrem i nie trzeba jej się bać.
Deklaracja zasad tolerancji, ogłoszona i podpisana przez państwa członkowskie UNESCO 16 listopada 1995 r., mówi o roli edukacji w kształtowaniu postaw tolerancji. Edukowanie odpowiedzialnego społeczeństwa, opiekuńczego i otwartego na inność, doceniającego wolność i wyrażającego szacunek dla godności ludzkiej – to klucz do zapobiegania konfliktom i rozwiązywania ich poprzez zasadę niestosowania przemocy. Kształtowanie postawy tolerancji jest żmudnym procesem, w którym wypracowanie stanowiska niesprzeciwiania się cudzym postawom, poglądom, działaniom, a także symbolom może być etapem, ale na pewno nie stanie się wystarczającym, satysfakcjonującym efektem działań wychowawczych. Dopiero otwarcie drzwi, wzajemne zaproszenie do bycia razem, mimo bycia innym, staje się punktem wyjścia do kształtowania poczucia odpowiedzialności, szacunku dla odmienności i niesprzeciwiania się cudzym działaniom, mimo że je uważamy za niepożądane.
„Nie zgadzam się z twoimi poglądami, ale do końca życia będę walczył o to, abyś miał prawo je głosić” – powiedział wielki francuski filozof Wolter. Wydaje się, że te właśnie słowa chyba najlepiej oddają ideę Dnia tolerancji i zdają się podkreślać fakt, że wszyscy żyjemy w świecie, w którym ty i ja jesteśmy różni, ale przez otwarcie się na tę odmienność i jej dobrowolne poznanie, zapraszamy do wspólnego bycia w jedynym świecie, który mamy.