Z pewnością każdy z nas spotkał się z pojęciem mapy mentalnej określanej inaczej mapą myśli, mapą wyobrażeniową, poznawczą bądź wyrażeniem z języka angielskiego mind map. Twórcą tego graficznego sposobu zapisu informacji jest Tony Buzan, brytyjski pisarz i konsultant edukacyjny, autor książek psychologicznych i programów popularnonaukowych w telewizji BBC, który w swojej pracy opierał się na najnowszych badaniach mózgu. Często myśli człowieka są spontaniczne, nieuporządkowane w logiczną całość. Kiedy zapisuje się je za pomocą „mapy mentalnej”, pracuje cały mózg, współpracują obie jego półkule. W przeciwieństwie do tradycyjnych metod, w prezentowanym sposobie „zbieranie informacji” odbywa się przez notowanie skojarzeń. W celu stworzenia mapy mentalnej stosuje się krótkie hasła, rysunki, znaki, pojęcia, symbole lub zwroty. Zapis powinien być przejrzysty. Ważne, by przykuwał uwagę, zwłaszcza do najważniejszych zagadnień.
Zanim zaczniemy tworzyć mapę mentalną, musimy dobrze poznać przedstawiane treści. Dzięki temu nadamy odpowiednią hierarchię omawianym zagadnieniom. Ich właściwa organizacja ułatwi odbiorcy przyswojenie odczytywanych wiadomości. Najbardziej rozpowszechnionym sposobem przygotowywania takiej formy zapisu jest zapisywanie i rysowanie zagadnień na kartkach papieru z wykorzystaniem kolorowych przyborów do pisania. Znajdziemy również notatniki w wersji online, które umożliwiają sporządzania takiego typu notatek, np.
– https://mind42.com/ (możliwość przygotowania map myśli, publikowania ich, a także eksportowania do formatów JPEG, PNG i PDF; istnieje opcja współtworzenia mapy przez kilka osób),
– https://www.spiderscribe.net/ (możliwość współdzielenia mapy przez kilka osób; zawierania w niej tekstów, obrazków, a nawet fragmentów map geograficznych; mapę można udostępnić do edycji lub tylko do oglądania; istnieje możliwość wyeksportować mapy do pliku graficznego (jpg, png) i wstawienia na przykład do prezentacji),
– http://www.wisemapping.com/ (jedną mapę myśli może wspólnie tworzyć kilka osób; można ją udostępniać i publikować – generowany jest wtedy adres URL oraz kod embed.
Niezależnie od formy sporządzania mapy myśli, przy jej tworzeniu warto kierować kilkoma wskazówkami Tony’ego Buzana:
- Rozpocznij w środku od wyrazu/zdania/obrazka (najlepiej kolorowego).
- Używaj różnych form zapisu (symboli, kodów, zdjęć itp.) tak, aby nadać mapie poziom wielowymiarowości.
- Wprowadź pewien system pisania (np. pewne typy informacji wielkimi literami, inne – małymi, jeszcze inne – różnymi kolorami). Pokaże to lepiej strukturę mapy mentalnej.
- Pamiętaj o hierarchizacji informacji, rozbudowywania jej na zasadzie promienistej.
Stosowanie mapy mentalnej pomaga „uaktywnić” naszą wiedzę, fantazję i wyobraźnię. Zachęcamy do korzystania z tej formy podczas robienia notatek.
Nauczyciele bibliotekarze