Odżywianie jest ważną sferą w życiu człowieka. Przeżywane przez nas stresy są częstym powodem podjadania, nadmiernego apetytu lub jego utraty. Również choroby somatyczne bywają związane z jego zaburzeniem.
Do zaburzeń odżywiania zaliczane są powszechnie znane jadłowstręt psychiczny (anorexianervosa) oraz żarłoczność psychiczną (bulimia nervosa).
Anoreksja polega na świadomym, silnym i rygorystycznym ograniczaniu ilości spożywanych pokarmów. Dotyka coraz większą ilość osób młodych. Szacuje się, że na chorobę tę zapada 1–2% młodzieży między 12. i 14. oraz 17. i 25. rokiem życia. Około 90 – 95% przypadków dotyczy dziewcząt i młodych kobiet. Jadłowstręt psychiczny polega na tym, że osoba odczuwa intensywny lęk przed przybraniem na wadze i zaburzonym postrzeganiem wagi. Ma zaburzone wyobrażenie własnego ciała, a jej celem staje się osiągnięcie jak najmniejszej jego masy. Choroba ta ma podłoże psychiczne. Anorektyk odczuwa głód, jednak odmawia sobie jedzenia w obawie przed przytyciem. Mówi się o dwóch typach anoreksji: restrykcyjnym, w którym dominuje głodzenie się bez zażywania jakichkolwiek środków przeczyszczających oraz żarłoczno-wydalającym charakteryzującym się niekontrolowanym objadaniem, a następnie wywoływaniem wymiotów, stosowaniem środków przeczyszczających.
Przyczyn anoreksji upatruje się w połączeniu czynników biologicznych, psychologicznych i środowiskowych. Choroba często zaczyna się niewinnie. Kilka zrzuconych kilogramów staje się faktem, jednak odbicie w lustrze wciąż nie daje większej satysfakcji. Osoba taka wpada w pewien mechanizm: celem działania jest zgubienie kolejnych kilogramów. Z czasem staje się to obsesją. Wyniszczająca głodówka towarzysząca jadłowstrętowi powoduje niedożywienie, a tym samym zmiany w funkcjonowaniu mózgu. Pojawiają się rozdrażnienie lub apatia. Spostrzeżeniu utraty masy ciała towarzyszy euforia, zadowolenie, a następnie koncentracja na zrzuceniu kolejnych kilogramów. Lęk przed przytyciem skłania do wymiotów lub stosowania środków przeczyszczających. Brak uczestniczenia w życiu społecznym to typowe zachowanie anorektyka. Z utratą masy mięśniowej i tkanki tłuszczowej wiąże się obniżenie temperatury ciała poniżej 36 stopni Celsjusza oraz obniżenie ciśnienia krwi. Pojawiają się zaburzenia rytmu serca, uczucie nadmiernej pełności w śródbrzuszu z wzdęciami i zaparciami, zanik cyklu menstruacyjnego oraz zmiana wielkości macicy i jajników. Inne niebezpieczne zmiany, jakie zachodzą w ciele anorektyka to m.in.: osteopenia z osteoporozą, stany zapalne żołądka i jelit, odwodnienie.
Leczenie jadłowstrętu psychicznego polega stopniowym podnoszeniu wagi osoby chorej pozostającej jednocześnie pod opieką psychiatry lub psychologa.Celem prowadzonej terapii jest przede wszystkim przywrócenie zdrowych nawyków odżywiania. Ważne jest, by pacjent na nowo nauczył się akceptować siebie i wzmocnił poczucie własnej wartości.
Nauczyciele bibliotekarze